loading...
دانشنامه تخصصی ایران معمار
آخرین ارسال های انجمن
احمد رضا زارع بازدید : 98 یکشنبه 06 آذر 1390 نظرات (0)

اين مسجد، در حقيقت، مجموعه‌اى از ساختمان‌ها و آثار هنرى دوره‌هاى بعد از اسلامِ تاريخ ايران است که يادگارهايى از پادشاهان، وزيران، اميران، بزرگان و بانوان خيّر ايرانى بعد از اسلام را در بر دارد و بخشى از تحولات معمارى دوره‌هاى اسلاميِ تاريخِ ايران را، در مدت هزار سال، نشان مى‌دهد. بخش‌هاى ممتاز و جالب‌ توجه اين مسجد بدين قرارند:  
 
 
 - صفه‌هاى کوچک سمت راست دالان ورودى که با ستون‌هاى مدور و گچ‌برى‌هاى زيبا تزئين يافته‌اند و مجموعه‌اى از آثار دورهٔ‌ ديلمى در قرن چهارم هجرى قمرى است.  
 
 
 - گنبد خواجه نظام‌الملک وزير مشهور ملکشاه سلجوقى که در سال‌هاى ۴۶۵ تا ۴۸۵ هجرى قمرى ساخته شده است. کتيبهٔ کوفى اين گنبد که در ضلع جنوبى مسجد واقع شده، حاوى نام پادشاه وقت، ملکشاه و وزير او خواجه‌ نظام‌الملک است. عنوان ملکشاه در اين کتيبه «يمين خليفه‌اللّه اميرالمؤمنين» ذکر شده است. خليفهٔ عباسى در آن زمان «المعتصم باللّه» بوده است. چهل ستونى که در منتهى‌اليه غربى اين ضلع واقع شده، از دورهٔ شاه‌عباس اول صفوى است، که در سال ۱۰۱۹ هجرى قمرى به ساختمان‌هاى مسجد افزوده شده است.  
 
 
 - چهل ستون که در سمت چپ دالان ورودى واقع شده و در ساخت آن از سبک ابنيهٔ سلجوقى پيروى شده است، از آثار دورهٔ پادشاهان آل‌مظفر در قرن هشتم هجرى قمرى است.  
 
 
 - ساختمان ايوان جنوبى مسجد از قرن ششم و تزئينات داخل و خارج آن از قرن هشتم، نهم، دهم و يازدهم هجرى قمرى است. دو منارهٔ اين ايوان ظاهراً در عهد حسن‌بيک ترکمان افزوده شده است و در دورهٔ اين امير آق‌قويونلو و پادشاهى طهماسب اول و شاه‌‌عباس دوم، تغييرات ضرورى مسجد به انجام رسيده و داخل و خارج اين ايوان، با تزئينات کاشى‌کارى آراسته شده است. در بين مقرنس‌هاى تاق اين ايوان، نام «ابونصر حسن بهادر» که بانى تعميرات و الحاقاتى در اين مسجد بوده است. در يک لوحهٔ کاشى‌کارى مربوط به سال ۸۸۰ هجرى قمرى ثبت شده است.  
 
 
 - تزئينات کاشى‌کارى اطراف صحن از دورهٔ‌ حسن‌بيک ترکمان معروف به اوزون حسن و از قرن نهم هجرى قمرى است.  
 
 
 - ايوان شرقى مسجد مشخصات معمارى دورهٔ سلجوقى را از قرن ششم به خوبى حفظ کرده است. داخل اين ايوان با گچ‌برى‌هاى قرن هشتم آراسته شده و کتيبهٔ کاشى‌‌کارى آن حاکى از تعميرات در دورهٔ شاه‌ سليمان صفوى است.  
 
 
 - صفهٔ عمر در شرق اين ايوان واقع شده است که در دورهٔ قطب‌الدين محمود، شاه آل‌مظفر، به وسيلهٔ «مرتضى بن الحسن العباسى الزينبي» در محل بناى قديمى ديگرى ساخته شده است. در دورهٔ حکومت موقتى اشرف افغان تعمير شده و به دستور او کتيبه و لوحه‌هايى به اين صفه افزوده شده است.  
 
 
 - ايوان غربى مسجد که ساختمان آن از قرن ششم هجرى است و با تزئينات کاشى‌کارى آن دوره که بيش‌تر از نوع خطوط بنايى است، آراسته شده است. اين ايوان در دورهٔ پادشاهى شاه ‌سلطان حسين صفوى تعمير و تزئين شده و با کتيبه‌ها و لوحه‌هايى در قالب خطوط مختلف زينت يافته است.  
 
 
 در شمال ايوان غربى، مسجد کوچکى از دورهٔ‌ اولجايتو (ايلخان مسلمان مغول) واقع شده است که محراب عالى گچ‌برى شدهٔ آن در سال ۷۱۰ هجرى قمرى به دستور وزير ايرانى او «محمد ساوي» ساخته شده و تاق‌هاى آجرى متنوعى دارد. محمد ساوى در سال ۷۱۱ هجرى قمرى بر اثر سعايت بدگويان به دستور اولجايتو کشته شد؛ ولى اين اثر ارزندهٔ دورهٔ صدارت او همچنان نام او را در تاريخ جاويدان کرده است. نام استاد حيدر اصفهانى که سازندهٔ اين محراب عالى گچ‌برى شده است، نيز در آخر حاشيهٔ کتيبهٔ محراب، بر جاى مانده است.  
 
 
 در غرب ايوان غربى و مسجد اولجايتو، شبستانى از دورهٔ‌ حکومت سلطان محمد بن بايسنقر تيمورى وجود دارد که سال ساختمان ۸۵۱ هجرى قمرى است و بانى آن «عمادبن مظفر ورزنه‌اي» است که از امراى لشکر وى بوده است. کتيبهٔ ثلث زياى سردرِ اين شبستان تاريخى را «سيد محمود نقاش» خطاطى کرده است. عمادبن مظفر، مسجد باشکوهى هم در محل توليد خود (ورزنه)، بنا کرده است.  

احمد رضا زارع بازدید : 94 یکشنبه 06 آذر 1390 نظرات (0)

خانه طباطبایی ها

این خانه در نزدیکی خانه تاریخی بروجردی و در جوار بقعه مبارکه امامزاده سلطان امیر احمد (این بقعه نیز از آثار هنری قرن نهم و دهم است) خانه با شکوهی وجود دارد و به خاطر اینکه سنگ بنای این خانه را شخصی به نام حاج سید جعفر طباطبایی نطنزی بنا نهاده است به خانه طباطبایی موسوم و مشهور گردیده است.

این خانه در زمینی به مساحت 4730 متر مربع و در حدود سال 1250 قمری با مهارت و هنرمندی معمار معروف کاشانی استاد علی مریم احداث گردیده است.

این خانه مشتمل بر چهار صحن و حیاط است  که حیاط مرکزی متعلق به قسمت بیرونی و دو حیاط متعلق به اندرونی و یک حیاط متعلق به خدمه بوده است.

خانه طباطبایی ها

قسمت اندرونی:

 شامل اتاق پنج دری ساده در مرکز و دو حیاط در دو طرف آن و دارای سرداب هایی که بادگیرها هوا را در آن جریان می دهند که این قسمت محل سکونت خانواده مرحوم طباطبایی بوده است .

حیاط ضلع شمال غربی بزرگتر و تعداد اتاق های آن بیشتر است و دارای سرسرای پذیرایی مجزایی است. در زیر قسمت اندرونی مخصوصاً اتاق مرکزی، سرداب بزرگی قرار دارد که دارای مشخصات منحصر به فرد خود است و به علل مختلف از جمله :

وجود بادگیر، سقف ضربی، نوع مصالح به کار رفته در بدنه،  دو جداره بودن بدنه، وجود حوضی که قبلاً در مرکز سرداب بوده، اختلاف ارتفاع با سطح کوچه حدود 8 تا 10 متر، نسیم خنکی که از سطح حوض حیاط مرکزی وارد زیرزمین می شود؛ همه این عوامل باعث شده تا به خصوص در فصل تابستان 15 تا 20 درجه اختلاف دما بین زیرزمین و بیرون آن مشاهده شود.

 قسمت بیرونی:

شامل تالار بزرگ (اتاق شاه نشین) در مرکز با نورگیرها و پنجره های مشبک رنگی و پنجره های کناری دو جداره که عمودی باز و بسته می شود . این اتاق دارای تزیینات نقاشی و آیینه کاری و گچ بری های جالب از جمله پنجره های مشبک گچی است که همچون پارچه توری ظریفی به نظر می رسد . در دو طرف اتاق شاه نشین اتاق های گوشواره بنا شده است در جلوی اتاق شاه نشین،  ایوانی با آیینه کاری و گچبری های جالب دیده می شود

.

تعداد صفحات : 17

درباره ما
سلام این وبلاگ برای جمع آوری مطالب معماری ثبت شده است ایران معمار پل است پلی بین تجربه و تبادل نظر. من دانشجوی دانشکده فنی و مهندسی ششیراز هستم کاردانی ترم یک هدف از ایجاد این وبلاگ ارتقا دانش معماری و آموزش این رشته تحصیلی می باشد
اطلاعات کاربری
  • فراموشی رمز عبور؟
  • آمار سایت
  • کل مطالب : 90
  • کل نظرات : 10
  • افراد آنلاین : 1
  • تعداد اعضا : 33
  • آی پی امروز : 1
  • آی پی دیروز : 19
  • بازدید امروز : 6
  • باردید دیروز : 67
  • گوگل امروز : 0
  • گوگل دیروز : 0
  • بازدید هفته : 141
  • بازدید ماه : 285
  • بازدید سال : 1,990
  • بازدید کلی : 24,458